وجه امری
وجه امری از وجه التزامی ساخته میشود؛ با این تفاوت که در دوم شخص مفرد (تو) شناسهاس را از دست میدهد. برای مثال، حال التزامی «رفتن» در دوم شخص مفرد «بروی» است اما حال امری آن «برو» میشود. در زبانهایی چون فرانسوی و اسپانیایی نیز، وجه امری از وجه التزامی ساخته میشود.
بر خلاف زبانهایی چون انگلیسی، زبان فارسی تنها یک زمان امری ندارد بلکه به شمار زمانهای التزامی، میتوانیم زمان امری داشته باشیم. برای مثال:
- غذایت را بخور (حال سادهی امری)
- تا من بر گردم غذایت را خورده باش (گذشتهی نقلی امری)
در اصطلاح، به صورت منفی وجه امری «نهی» (nahy) و به صورت منفی دیگر وجهها «نفی» (nafy) گفته میشود. در اصل زبان فارسی، قید نهی «-ma» است: مرو، میا، مخور. اما در گذر زمان، «-ma» متروک گردیده و امروز، قید نفی یعنی «-na» برای نهی نیز به کار میرود: نرو، نیا، نخور.
برخی از زمانهای امری: