زمان گذشتهی مقدم در فارسی امروز به کار نمیرود و تنها برای کامل بودن مبحث به آن پرداخته میشود.
ویژگیها
دستور ساخت
صرف مثبت
صرف فعل «رفتن»
من |
رفته بوده بودم |
ما |
رفته بوده بودیم |
تو |
رفته بوده بودی |
شما |
رفته بوده بودید |
او |
رفته بوده بود |
ایشان |
رفته بوده بودند |
صرف فعل «کار کردن»
من |
کار کرده بوده بودم |
ما |
کار کرده بوده بودیم |
تو |
کار کرده بوده بودی |
شما |
کار کرده بوده بودید |
او |
کار کرده بوده بود |
ایشان |
کار کرده بوده بودند |
دکتر محسن ابوالقاسمی در کتاب «دستور تاریخی زبان فارسی» در صفحهی ۲۱۶ این زمان را با نام «ماضی ابعد» آوردهاند. همچونین، دکتر جمال رضایی در کتاب «بررسی گویش بیرجند» در صفحهی ۲۶۶ این زمان را با نام «گذشتهی دورتر» معرفی کردهاند.
صرف منفی
صرف منفی با قرار دادن پیشوند «ن» پیش از مادهی گذشته ساخته میشود:
صرف فعل «رفتن»
من |
نرفته بوده بودم |
ما |
نرفته بوده بودیم |
تو |
نرفته بوده بودی |
شما |
نرفته بوده بودید |
او |
نرفته بوده بود |
ایشان |
نرفته بوده بودند |
صرف فعل «کار کردن»
من |
کار نکرده بوده بودم |
ما |
کار نکرده بوده بودیم |
تو |
کار نکرده بوده بودی |
شما |
کار نکرده بوده بودید |
او |
کار نکرده بوده بود |
ایشان |
کار نکرده بوده بودند |