ویژگیها
دستور ساخت
شکل وابستهی فعل بودن در زمان حال ساده به صورت زیر است:
مفرد |
جمع |
ام |
ایم |
ای |
اید |
است |
اند |
صرف مثبت
صرف فعل «رفتن»
من |
میرفتهام |
ما |
میرفتهایم |
تو |
میرفتهای |
شما |
میرفتهاید |
او |
میرفتهاست |
ایشان |
میرفتهاند |
صرف فعل «کار کردن»
من |
کار میکردهام |
ما |
کار میکردهایم |
تو |
کار میکردهای |
شما |
کار میکردهاید |
او |
کار میکردهاست |
ایشان |
کار میکردهاند |
در سوم شخص مفرد، فعل کمکی است میتواند حذف شود: میرفته، کار میکرده و ...
صرف منفی
صرف منفی با قرار دادن پیشوند «ن» پیش از «می» ساخته میشود:
صرف فعل «رفتن»
من |
نمیرفتهام |
ما |
نمیرفتهایم |
تو |
نمیرفتهای |
شما |
نمیرفتهاید |
او |
نمیرفتهاست |
ایشان |
نمیرفتهاند |
صرف فعل «کار کردن»
من |
کار نمیکردهام |
ما |
کار نمیکردهایم |
تو |
کار نمیکردهای |
شما |
کار نمیکردهاید |
او |
کار نمیکردهاست |
ایشان |
کار نمیکردهاند |
نمونه
گذشتهی نقلی ناتمام، همزمان مفهوم نمودهای نقلی و ناتمام را میرساند:
- یکی از کارهایی که در قدیم انجام میشده و امروزه فراموش شده بحث نورگیر در ساختمانها است.
- ما نمیدانیم این اقوام به چه زبانی تکلم میکردهاند چون خطی از خود بر جای نگذاشتهاند.
- این دستگاه شامل صفحهای مدرج بوده که به وسیلهی زنجیری از میلهای آویزان میشده.
- زندگی من، مجموعا عبارت است از چندین برنامهی پنج ساله. همیشه کاری را شروع میکردهام و به اوج میرساندهام و آخر پنج سال در هم میریخته.
- سبک بیشتر خانههای قدیم ایرانی به این شکل بوده که خانه شامل هشتی، حیاط مرکزی، اطاقهای ایوانی، غلام گردش و شوادان میشده. هشتی، فضایی چندضلعی بوده که کل خانه را از دیدرس غریبهها مخفی نگه میداشته به طوری که اگر در ِخانه باز میماند، داخل خانه از خیابان قابل رؤیت نبوده. همچونین، وقتی یک مرد غریبه وارد خانه میشده چند ثانیهای در هشتی توقف میکرده تا ساکنان خانه حجاب در بر کنند و سپس «یا الله» گویان وارد حریم خانه میشده.
در دیگر زبانها
گذشتهی نقلی ناتمام معادلی در زبانهای فرانسوی و انگلیسی ندارد. برای ترجمهی زمان present perfect continuous انگلیسی میتوان از این زمان استفاده کرد.