زمان گذشتهی پیشین استمراری گزارشی دارای وجه گزارشی (indicative) و نمودهای پیشین (pluperfect) و استمراری (progressive) است. نمود استمراری نشان میدهد که کنش در بازهای از زمان گذشته در حال انجام بوده و نمود پیشین نشان میدهد که زمان آغاز آن پیش از کنشی دیگر در زمان گذشته بوده. وجه گزارشی نشان میدهد که این زمان بر پایهی نگرش و رویکرد ذهنی نیست و کنش را آن گونه که در جهان بیرون است گزارش میکند. نام انگلیسی این زمان imperfective pluperfect است. در دستور رایج، به آن «ماضی بعید استمراری» یا «گذشتهی بعید استمراری» میگویند. اصطلاح «پیشین» گویاتر از «بعید» است زیرا مفهوم «رخ دادن پیش از کنشی دیگر» را به روشنی میرساند. افزون بر این، معنای رایج «بعید» در فارسی امروز «دارای احتمال کم» است و نه «دور».
روش ساخت
زمان گذشتهی پیشین استمراری بر پایهی الگوی زیر ساخته میشود:
فعل کمکی داشتن به زمان گذشتهی مطلق |
فعل اصلی به زمان گذشتهی پیشین پایا |
صرف مثبت
من | داشتم میرفته بودم | ما | داشتیم میرفته بودیم |
---|---|---|---|
تو | داشتی میرفته بودی | شما | داشتید میرفته بودید |
او | داشت میرفته بود | ایشان | داشتند میرفته بودند |
من | داشتم کار میکرده بودم | ما | داشتیم کار میکرده بودیم |
---|---|---|---|
تو | داشتی کار میکرده بودی | شما | داشتید کار میکرده بودید |
او | داشت کار میکرده بود | ایشان | داشتند کار میکرده بودند |
صرف منفی
نمود استمراری تنها هنگامی به کار میرود که بخواهیم از در انجام بودن کنشی سخن بگوییم. از همین رو، زمان گذشتهی پیشین استمراری صرف منفی ندارد و به جای آن، میتوان ریخت منفی گذشتهی پیشین پایا را به کار برد.
گذشتهی پیشین استمراری | گذشتهی پیشین پایا |
---|---|
نمیرفته بود | |
کار نمیکرده بود |