زمان گذشتهی مقدم کامل گزارشی دارای سویهی گزارشی (indicative) و نمودهای مقدم (anterior) و کامل (perfect) است. نمود مقدم نشان میدهد که در بازهای از زمان گذشته، رخداد کنش پیش از هر کنش دیگری در آن بازه بوده و نمود کامل، این کنش را به زمان حال پیوند میزند تا یا آن را بازگو کند یا نشان دهد که برآمد و پیآمدش تا زمان حال پابرجا است. سویهی گزارشی نشان میدهد که این زمان بر پایهی نگرش و رویکرد ذهنی نیست و کنش را آن گونه که در جهان بیرون است گزارش میکند. نام انگلیسی این زمان past anterior perfect است. زمان گذشتهی مقدم کامل در فارسی امروز به کار نمیرود. دکتر جمال رضایی در کتاب «بررسی گویش بیرجند» در صفحهی ۲۷۰ این زمان را با نام «گذشتهی دورتر نقلی» آوردهاند.
روش ساخت
زمان گذشتهی مقدم کامل بر پایهی الگوی زیر ساخته میشود:
صرف مثبت
صرف فعل سادهی «رفتن»
من |
رفته بوده بودهام |
ما |
رفته بوده بودهایم |
تو |
رفته بوده بودهای |
شما |
رفته بوده بودهاید |
او |
رفته بوده بوده |
ایشان |
رفته بوده بودهاند |
صرف فعل مرکب «کار کردن»
من |
کار کرده بوده بودهام |
ما |
کار کرده بوده بودهایم |
تو |
کار کرده بوده بودهای |
شما |
کار کرده بوده بودهاید |
او |
کار کرده بوده بوده |
ایشان |
کار کرده بوده بودهاند |
صرف منفی
ریخت منفی زمان گذشتهی مقدم کامل با افزودن «نه» پیش از مادهی گذشته ساخته میشود. در نگارش رایج، «نه» پیوسته به مادهی گذشته نوشته میشود.
صرف فعل سادهی «رفتن»
من |
نرفته بوده بودهام |
ما |
نرفته بوده بودهایم |
تو |
نرفته بوده بودهای |
شما |
نرفته بوده بودهاید |
او |
نرفته بوده بوده |
ایشان |
نرفته بوده بودهاند |
صرف فعل مرکب «کار کردن»
من |
کار نکرده بوده بودهام |
ما |
کار نکرده بوده بودهایم |
تو |
کار نکرده بوده بودهای |
شما |
کار نکرده بوده بودهاید |
او |
کار نکرده بوده بوده |
ایشان |
کار نکرده بوده بودهاند |