پس‌وند «نده» یکی از پس‌وندهای ساخت «نام کنشگر» (agent noun) است. این پس‌وند بیشتر با بن حال (present stem) به کار می‌رود و ماده‌ی حال معلوم (present active participle) را می‌سازد.
| فعل | بن حال | برون‌داد |
|---|---|---|
| آمدن | آ | آینده (آنکه/آنچه می‌آید) |
| بردن | بر | برنده (آنکه/آنچه می‌برد) |
| دیدن | بین | بیننده (آنکه/آنچه می‌بیند) |
| گفتن | گو | گوینده (آنکه/آنچه می‌گوید) |
| خزیدن | خز | خزنده (آنکه/آنچه می‌خزد) |
| خواندن | خوان | خواننده (آنکه/آنچه می‌خواند) |
| راندن | ران | راننده (آنکه/آنچه می‌راند) |
| پریدن | پر | پرنده (آنکه/آنچه می‌پرد) |
| ساختن | ساز | سازنده (آنکه/آنچه می‌سازد) |
| شنیدن | شنو | شنونده (آنکه/آنچه می‌شنود) |
| شستن | شوی | شوینده (آنکه/آنچه می‌شوید) |
در فعلهای مرکب، پس‌وند «نده» معمولا حذف می‌شود:
| فعل مرکب | بن حال | برون‌داد |
|---|---|---|
| پاک کردن | پاک+کن | پاک‌کننده (آنچه می‌کند) |
| شرکت کردن | شرکت+کن | شرکت‌کننده (آنکه شرکت می‌کند) |
| بازی کردن | بازی+کن | بازیکن (آنکه بازی می‌کند) |
| دل بردن | دل+بر | دلبر (آنکه دل می‌برد) |
واژه‌گیری بیشتر
اسم
با پس‌وند «ی» (î) می‌توان از برون‌دادها اسم گرفت.
| پایه | اسم |
|---|---|
| راننده | رانندگی |
| گوینده | گویندگی |
| سازنده | سازندگی |
با فعلهایی چون «کردن» و «شدن» می‌توان از آن فعل گرفت.
| پایه | فعل |
|---|---|
| رانندگی | رانندگی کردن |
پیشینه
پس‌وند «ـَنده» (ande) بازمانده‌ی «ـَندگ» (andag) فارسی میانه است. در فرگشت از فارسی میانه به نو، این پس‌وند نخست به anda و سپس به ande دگرگون گشته. هنگامی که به پایان واژه پس‌وند دیگری افزوده شده، همخوان «گ» بر جای مانده: گوینده، گویندگی.