پیش‌وند «هم» به اسم، صفت، بن و ماده می‌پیوندد و واژه‌ای با معنای «دارای/از/در همان، دارای/از/در یک» برون می‌دهد. این پیش‌وند مفهوم اشتراک داشتن و شریک بودن را می‌رساند.
| رسته | نمونه | برون‌داد |
|---|---|---|
| اسم | رنگ | همرنگ (از همان رنگ، دارای همان رنگ، از یک رنگ، دارای یک رنگ) |
| بن گذشته | زاد | همزاد |
| بن حال | نشین | همنشین |
| بن سببی | پوشان | همپوشان |
| ماده‌ی گذشته | خواسته | همخواسته |
نمونه‌های بیشتر
| رسته | نمونه |
|---|---|
| اسم | همدرد، همکار، همسن، همآهنگ، همبازی، همخانه، همدست، همسایه، همسر، هم‌میهن، همنام، همدم، همراه، همسفر، همزمان |
| بن حال | همگرا |
| بن گذشته | همزیست |
| ماده‌ی گذشته | همبسته |
واژه‌گیری بیشتر
اسم
با پس‌وند «ی» (î) می‌توان از برون‌دادهای «پیش» اسم گرفت.
| رسته‌ی پایه | نمونه | برون‌داد |
|---|---|---|
| اسم | همکار همآهنگ همسایه |
همکاری همآهنگی همسایگی |
| بن گذشته | همزیست | همزیستی |
| بن حال | همگرا همخواب همرس هم‌اندیش |
همگرایی همخوابی همرسی هم‌اندیشی |
| بن سببی | همپوشان | همپوشانی |
| ماده‌ی گذشته | همبسته | همبستگی |
واژه‌هایی از این گروه هستند که ریخت پایه‌ی آنها کم‌کاربرد یا بی‌کاربرد است. برخی از واژه‌های این گروه به جای «ی» پس‌وند «ه» می‌گیرند.
| پایه | اسم |
|---|---|
| همشهر هم‌مدرسه هم‌محله همکلاس هم‌تیم |
همشهری هم‌مدرسه‌ای هم‌محله‌ای همکلاسی هم‌تیمی |
| همشیر همخواب |
همشیره همخوابه |
فعل
با فعلهایی چون «کردن» و «شدن» می‌توان از برون‌دادهای «پیش» فعل گرفت.
| پایه | فعل |
|---|---|
| همآهنگ | همآهنگ کردن، همآهنگ شدن |
| همآهنگی | همآهنگی کردن، همآهنگی شدن |
| همرنگ | همرنگ کردن، همرنگ شدن |
| همدست | همدست کردن، همدست شدن |
| همدستی | همدستی کردن |
| همراه | همراه کردن، همراه شدن |
| همراهی | همراهی کردن، همراهی شدن |