جست‌وجو
پرس‌وجو
دامنه
حالت جست‌وجو
حالت پرس‌وجو
هدف از پروژه‌ی جستجوگر معنایی شاهنامه، فراهم آوردن نسخه‌ای دیجیتال از شاهنامه است که افزون بر جستجوی ساده در متن آن، بتوان به جستجوی پیشرفته و حتی فراتر از آن، به پرس‌وجوی هوشمند پرداخت. برای نمونه:
- نام چه جانورانی در شاهنامه آمده‌است
- چه صورتهایی از فعل «دیدن» در شاهنامه به کار رفته‌است
- «گفت» در چه بیتهایی قافیه است
از آنجا که شاهنامه طیف گسترده‌ای از اطلاعات پیرامون تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران‌زمین را در بر دارد، می‌توان با هوشمندسازی جست‌وجو، از آن بهره‌های فراوان برد. آنچه پیش روی شماست، گامی آغازین در این راه است. به مرور، بر شمار پرسشها و گستره‌ی نشانه‌گذاری افزوده خواهد شد. نشانه‌گذاری معنایی همه‌ی بیتهای شاهنامه، کاری بسیار گسترده و زمان‌بر است. برای آن که برآوردی داشته باشید، نشانه‌گذاری تا پایان بخش منوچهر، بیش از ۳۷۰۰۰ واژه را در بر می‌گیرد. از دیگر موردهایی که بر زمان کار بسیار می‌افزاید، در دست نبودن متنی دیجیتال از شاهنامه است که در آن، آیین نگارش بی کم و کاست رعایت شده باشد. خوشحال می‌شوم دیدگاه‌ها و پیش‌نهادهایتان را با بنده در میان بگذارید. امید است آنچه فراهم می‌گردد، به یاری شاهنامه‌پژوهان، زبان‌شناسان و سایر شیفتگان فرهنگ و زبان این مرز و بوم بیاید.
جست‌وجو
شرح حالتهای جست‌وجو:
- گزینه‌ی یگانه برای جستجوی بیتهایی است که در آنها واژه‌ی واردشده دقیقا به کار رفته‌است.
- گزینه‌ی دوگانه برای جستجوی بیتهای دارای دو واژه‌ی داده‌شده است.
- با انتخاب گزینه‌ی میانه می‌توانید به جستجوی واژه‌هایی بپردازید که در بر دارنده‌ی عبارت ورودی هستند. برای مثال، ممکن است تنها صورت جمع یک واژه در شاهنامه آمده باشد؛ در این صورت، با وارد کردن شکل مفرد و انتخاب گزینه‌ی میانه می‌توان به نتیجه رسید.
- گزینه‌ی آغاز برای جستجوی واژه‌هایی است که با عبارت واردشده آغاز می‌شوند.
- گزینه‌ی پایان برای جستجوی واژه‌هایی است که با عبارت واردشده پایان می‌یابند. برای مثال، با وارد کردن «مند»، می‌توان بیتهایی را یافت که در آنها پس‌وند «مند» به کار رفته.
- با انتخاب گزینه‌ی سرواژه (lemma) می‌توان به جستجوی واژه‌هایی پرداخت که صورت مشتق‌شده یا صرف‌شده‌ای از آنها در متن شاهنامه به کار رفته. برای مثال، با وارد کردن «دیدن»، همه‌ی بیتهایی که در آنها صورتی از فعل «دیدن» به کار رفته، نمایش داده می‌شود: دیدار، بیند، بیننده، بدیدند، ...
- گزینه‌ی قافیه برای جستجوی بیتهایی است که در آنها واژه‌ی واردشده قافیه است.
اگر می‌خواهید دامنه‌ی جست‌وجو را محدود به بخش خاصی از شاهنامه کنید، آن بخش را از جعبه‌ی انتخاب مشخص کنید.
پرس‌وجو
با انتخاب گزینه‌ی فهرست، تنها فهرستی از نتیجه‌ی پرس‌وجو نمایش داده می‌شود. گزینه‌ی بیتها برای نمایش همه‌ی بیتهایی است که در آنها، واژه‌هایی از عبارت انتخاب‌شده، به کار رفته‌است.