صفت سنجش (صفت برتر، صفت تفضیلی) همانطور که از نامش پیداست، برای سنجیدن یک صفت میان اسمی با اسم دیگر به کار می‌رود. صفت سنجش لزوما نشانگر برتر بودن یا فضیلت داشتن نیست و سه درجه دارد:

در زبان فارسی، تنها برای بیان بیشتری پس‌وند وجود دارد (بزرگتر، زیباتر، سخت‌تر) و حالتهای دیگر با قید و ساختارهای گوناگون بیان می‌شوند. برای ترجمه‌ی the comparative انگلیسی یا il comparativo ایتالیایی اصطلاحهای صفت برتر و صفت تفضیلی رایج هستند اما نگارنده آنها را مناسب نمی‌داند زیرا این نوع صفت درجه‌های دیگری غیر از برتری نیز دارد. نگارنده اصطلاح صفت سنجش را پیشنهاد داده و به کار می‌برد.

صفت سنجش بیشتری

برای بیان بیشتر بودن یک صفت از قید più (بیشتر) استفاده می‌شود.

صفت سادهصفت سنجش بیشتری
leggero
سبک
più leggero
سبکتر، بیشتر سبک
grande
بزرگ
più grande
بزرگتر، بیشتر بزرگ
piccolo
کوچک
più piccolo
کوچکتر، بیشتر کوچک

برای سنجش الف و ب از حرف اضافه‌ی di استفاده می‌شود.

الفصفت سنجش بیشتریdiب
Milano è più grande di Genova
میلان بزرگتر از جنوا است
(میلان از جنوا بیشتر بزرگ است)

صفت سنجش برابری

برای بیان برابری الف و ب از یکی از ساختارهای زیر استفاده می‌شود:

الفtantoصفت سادهquantoب
الفcosìصفت سادهcomeب

استفاده از tanto و così الزامی نیست و ساختارهای بالا به صورت زیر کوتاه می‌شوند:

الفصفت سادهquantoب
الفصفت سادهcomeب
Luisa è così intelligente come Alberto
لوییزا به باهوشی آلبرتو است
لوییزا به اندازه‌ی آلبرتو باهوش است

صفت سنجش کمتری

برای بیان کمتر بودن یک صفت از قید meno (کمتر) استفاده می‌شود.

صفت سادهصفت سنجش کمتری
grande
بزرگ
meno grande
کمتر بزرگ
difficile
سخت
meno difficile
کمتر سخت

برای سنجش الف و ب از حرف اضافه‌ی di استفاده می‌شود.

الفصفت سنجش بیشتریdiب
La casa di Paolo è meno luminosa della mia
خانه‌ی پائولو کمتر از خانه‌ی من نورگیر است
خانه‌ی پائولو از خانه‌ی من کمتر نورگیر است

هنگام ترجمه به فارسی توجه شود که meno luminosa به معنای کم‌نور بودن نیست. ممکن است خانه‌ی پائولو به اندازه‌ی کافی نورگیر باشد اما در قیاس با خانه‌ی دیگری میزان نورگیری آن کمتر باشد. به عنوان نمونه‌ای دیگر، هنگامی که برای یک آزمون از صفت meno difficile استفاده می‌کنیم، این به معنای سخت نبودن یا آسان بودن نیست. آزمون همچونان سخت به حساب می‌آید اما نسبت به آزمونی دیگر، درجه‌ی سختی آن کمتر است.